W przededniu świąt Wszystkich Świętych i Zaduszek, spacerując po starym jesiennym Wędziagolskim cmentarzu, pszychodzą rόżnego rodzaju myśli i refleksje... Przykościelny cmentarz jest oczywiście to miejsce, gdzie do tej pory pozostały ślady starego dziedzictwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Tu na cmentarzu znajduje się wiele zabytków starożytnych. Z pewnością jednak liczne z nich pozostają nieujawnione jako całkowicie ukryte pod powierzchnią ziemi i nadal oczekujące na szczęśliwy traf ich odnalezienia. Przyczyniłoby się to bez wątpienia do wzbogacenia wiedzy historycznej o minionych pokoleniach mieszkanców ziemi Laudańskiej.

Najwartościowsze pod względem zarówno historycznym, jak i artystycznym nagrobki winny zostać otoczone opieką konserwatorską, prowadzącą do wykonania niezbędnych prac zabezpieczających i – ewentualnie – rekonstrukcyjnych. Bez wątpienia działania te winny stanowić element szerszego programu międzypaństwowego, odnoszącego się do ratowania dóbr kultury i zachowania wspólnego, cennego dziedzictwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ale i ważnego wskazania edukacyjnego dla przyszłych pokoleń, wzrastających już w zjednoczonej Europie, by pamiętały o przesłaniu, że: Ojczyzna  to ziemia i groby. Narody tracąc  pamięć, tracą życie.

Ryszard Jankowski