W piątek po południu do Instytutu Polskiego w Wilnie zbierały się miłośnicy historii na prezętację monografii Jana Skłodowskiego „Cmentarze na Żmudzi. Polskie ślady przeszłości obojga narodów". Na spotkanie z autorem przybyli i wędziagolanie. Dr. Jan Skłodowski wielokrotnie odwiedzał Wędziagołę, podarował nie małą ilość książek do Polskiej biblioteki. Wędziagolanie pamiętają jego wspaniałe opowiadania o podróżach, o historii obojga narodów, jak i o dzisiejszych aktualiach globalnych. W spotkaniu uczestniczyli nasze wspólne znajomi - działaczy kultury i sztuki z różnych regionów Litwy.
Spotkaniu przewodniczyła dyrektor Polskiego Instytutu dr. Małgorzata Kasner.

Książka „Cmentarze na Żmudzi" jest efektem trzydziestu podróży autora po Litwie. Monografia cmentarzy i album są dedykowane „Litwinom i Polakom – ku refleksji nad wspólną, pięćsetletnią historią". Monografia została wydana dzięki Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Udział w spotkaniu wzięli autor publikacji Jan Skłodowski oraz Dorota Janiszewska-Jakubiak - zastępca dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN.
Jan Tadeusz Skłodowski - doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, fotografik, pisarz, podróżnik. Członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Towarzystwa Karpackiego i Związku Polskich Artystów Fotografików. Współpracuje z Instytutem Sztuki i Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Odbył ponad 50 podróży badawczo-inwentaryzacyjnych na tereny Litwy, Łotwy, Słowacji i Ukrainy. Jest autorem kilkudziesięciu artykułów o tematyce historycznej, a także książek i albumów (m. in. Huculszczyzna w grafice polskiej, Krzemieniec - Ateny Wołyńskie, Rzeczpospolita Rafajłowska - na szlaku II Brygady Legionów Polskich w Karpatach) oraz licznych wystaw fotograficznych w kraju (m.in. Łazienki Królewskie w Warszawie) i za granicą (m.in. Biblioteka Polska w Paryżu) poświęconych ziemiom oraz dziedzictwu kulturowemu Kresów - terenów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Otrzymał odznakę Zasłużony dla kultury polskiej.
Prezentacji monografii towarzyszy wystawa fotografii Jana Skłodowskiego „Na Żmudzi". „Na Żmudzi"– wystawa fotograficzna
Żmudź, Žemaitija, Samogitia... Niezwykle interesująca, położona jakby na uboczu uczęszczanych dziś szlaków kraina. Niegdyś kolebka państwa króla Mendoga, następnie, jako Księstwo Żmudzkie, przez stulecia związana z Rzeczpospolitą Obojga Narodów, wreszcie ziemia litewskiego odrodzenia narodowego. Nostalgiczne, niby uśpione, pełne jezior, moren i wzgórz pejzaże kryją przywołujące dawne dzieje ślady przeszłości - tajemnicze kurhany, kościoły, pałace, dwory, cmentarze, przydrożne kapliczki... Ale krajobrazy te mieszczą w sobie także, a w zasadzie przede wszystkim, dzień dzisiejszy tej krainy, który dla wnikliwego obserwatora – wrażliwego na piękno krajobrazu fotografa, ale i dokumentalisty będzie nie mniej ważny niż te minione. Dostrzeże on bowiem mieszkańców żmudzkiej ziemi i w codziennych zmaganiach, i w świątecznej beztrosce, by utrwalić na fotograficznej kliszy ich oblicza rzeźbione doświadczeniami danego im czasu.
Niniejsza wystawa jest więc zaproszeniem na żmudzki szlak - jej przesłaniem nie jest jednak jedynie sprawozdawcze ukazanie ważnych na nim miejsc, ale wzbudzenie refleksji nad pięknem szeroko rozumianego krajobrazu kulturowego, na tle którego współczesność splata się z przeszłością.
Ryszard Jankowski