16 stycznia autor tych strof otrzymał taki oto list elektroniczny z miejscowości Kobylany na Podkarpaciu w Polsce: „Szanowny Panie, cieszę się mogąc Panu donieść, że w następny poniedziałek, 22 stycznia 2024 roku, w miejscowości Kobylany na Podkarpaciu odbędzie się ceremonia odsłonięcia odnowionego pomnika nagrobnego poświęconego pamięci Franciszka Jachimowicza. Zmarły był urodzony 7 maja 1844 roku w Wędziagole na Litwie. Jest to syn Floriana Jachimowicza i Pawliny Kudrewiczówny, uczestnik Powstania Styczniowego 1863 roku, później, z nieznanych nam przyczyn, zamieszkały w miejscowości Kobylany. Zmarł on 3 maja 1906 roku. Ustawiono mu imponujący pomnik, chociaż Kobylany w tamtym czasie były jedynie biedną wsią.
Szanowny Panie, jeżeli ma Pan informacje o jego rodzinie, proszę o przekazanie jej dla mnie. Jeżeli nie, mam nadzieję, że będzie miło Panu się dowiedzieć, że pamięć o Polakach z Litwy jest dla nas bardzo ważna. Jeżeli Pana to zaciekawi, mogę przysłać zdjęcie odnowionego pomnika nagrobnego. Z wyrazami szacunku, Mateusz Więcek“
W przededniu obchodów Powstania Styczniowego było miło się dowiedzieć, że uczestnik powstania z lat 1863-1864 z Wędziagoły jest tak szanowany w Polsce. Dlatego szanownemu Panu Mateuszowi Więckowi szybko wysłałem znalezioną informację o rodzicach powstańca Franciszka Jachimowicza: kim byli, gdzie mieszkali, z kim obcowali. Jak się okazało, przedstawiciele tej rodziny byli związani więzami pokrewieństwa, byli sąsiadami, czy też łączyły ich inne powiązania z dobrze znanymi w naszej krainie uczestnikami Powstania Styczniowego. Jedni z nich podczas powstania zostali zabici, inni – zesłani na Sybir. Świadczy to o tym, że przedstawiciele rodzin Jachimowiczów i Kudrewiczów brali czynny udział w powstaniu lat 1863-1864 w Wędziagolskiej Krainie. Tak nawiązana została jeszcze jedna znajomość z miłośnikami historii z Polski, którzy pielęgnują pamięć historyczną. Poprosiłem szanownego Pana Mateusza Więcka o nadesłanie materiałów z uroczystości, które się odbyły 22 stycznia w miejscowości Kobylany na Podkarpaciu w Polsce.
Dowiedziałem się, że do tych uroczystości społeczność Kobylan bardzo starannie się przygotowywała. Wszystko się zaczęło od inicjatywy dyrektorki miejscowej szkoły podstawowej. To ona na początku zaproponowała zebrać środki na odnowienie nagrobnego pomnika uczestnika powstania z lat 1863-1864 z Wędziagoły. Pani dyrektor zwróciła się do starostwa i poinformowała, że szkoła jest przygotowana do akcji zbierania środków na odnowienie pomnika. Po dwóch miesiącach starosta powiadomił o projekcie fundacji Orlen „Czuwamy! Pamietamy!“ Projekt ten umożliwiał pozyskanie finansowania w wysokości 15 tys. złotych. Więc szkoła razem z parafią uczestniczyła w tym projekcie i została jego laureatem. W ten sposób znalazły się środki na odnowienie pomnnika nagrobnego.
Uroczystości rozpoczęły się na przykościelnym terenie, gdzie został odsłonięty i poświęcony odnowiony pomnik Franciszkowi Jachimowiczowi – uczestnikowi Powstania Styczniowego z Wędziagoły. W kościele została odprawiona Msza św. w Jego intencji. Po Mszy św. w szkolnej sali odbyło się teatralizowane przedstawienie przygotowane przez uczniów poświęcone Powstaniu Styczniowemu. Uczniowie własnoręcznie zrobili dekoracje do spektaklu. Podczas historyczno-naukowej konferencji głos zabierali historycy, politycy i działacze społeczni. Po zakonczeniu uroczystości, konferencji i popisów artystycznych wszyscy zostali zaproszeni na poczęstunek i wspólne spędzenie czasu.
Polacy z Wędziagoły serdecznie dziękują inicjatorom i organizatorom wydarzenia za ich troskę, pamięć i szacunek okazane Polakowi z Wędziagoły – Franciszkowi Jachimowiczowi – uczestnikowi Powstania Styczniowego. Zapraszamy wszystkich do Wędziagoły, gdzie razem odwiedzimy jego rodzinne strony i oddamy hołd wszystkim, kto walczył „Za wolność naszą i waszą“ w Wędziagolskiej Krainie.
Ryszard Jankowski
Czytaj więcej...